Hướng dẫn cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày và khẩn cấp an toàn

Thuốc tránh thai là gì và cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày và khẩn cấp như nào là an toàn? Đây là vấn đề mà chị em phụ nữ nên tìm hiểu và nắm rõ để đảm bảo sức khỏe sinh sản của mình sau này. Sau đây bác sĩ Nguyễn Thị Thoàn đang làm việc tại Phòng Khám Thái Hà sẽ tư vấn hướng dẫn cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày và khẩn cấp an toàn

Với những chị em không sử dụng bao cao su để phòng tránh mang thai ngoài ý muốn, thuốc tránh thai là một lựa chọn an toàn, phù hợp. Chính vì tính tiện lợi, đơn giản và có chi phí thấp, rất nhiều chị em sử dụng để phòng ngừa mang thai. Tuy nhiên, liệu chị em đã biết rõ cách sử dụng thuốc tránh thai đúng cách để giúp đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mình hay chưa?

Thuốc tránh thai là gì?

Với sự phát triển của y học hiện đại, ngày càng có những phương pháp phòng tránh thai để phục vụ cho nhu cầu sử dụng của chị em phụ nữ. Tùy vào nhu cầu của từng người mà họ có thể lựa chọn những phương pháp tránh thai khác nhau, trong đó có có phương pháp tránh thai bằng cách sử dụng thuốc. Vậy thuốc tránh thai là gì? Phân loại như thế nào?

Thuốc tránh thai (hay còn gọi là thuốc tránh thai nội tiết) là tên gọi chung cho những loại thuốc được sử dụng nhằm phòng tránh việc tạo ra phôi thai khi tiến hành quan hệ tình dục. Đây là một phương pháp tránh thai tạm thời với những chị em chưa muốn có thai trong thời điểm hiện đại.

Các thành phần có trong thuốc tránh thai có tác dụng ngăn không cho trứng tiếp xúc với tinh trùng để thụ thai. Đồng thời, trong thuốc tránh thai còn chứa một loại hormone có tác dụng ngăn chặn quá trình rụng trứng, khiến tử cung co thắt và trứng không thể làm tổ. Ngoài ra, thuốc tránh thai còn có tác dụng điều hòa kinh nguyệt ở nữ giới.

Đây là một phương pháp ngăn ngừa thai hiệu quả, an toàn với những chị em chưa muốn sinh con. Nếu sử dụng đúng cách, hiệu quả của phương pháp này có thể lên tới 99%.

Mẹo: Chị em có thể sử dụng cách tính ngày rụng trứng tránh thai.

Tuy nhiên, thuốc tránh thai chỉ có tác dụng ngừa thai chứ không có tác dụng phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Do đó, các chuyên gia y tế khuyến cáo các cặp đôi khi quan hệ tình dục nên sử dụng bao cao su.

Được đánh giá là phương pháp ngừa thai hiệu quả, an toàn nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng loại thuốc này. Dưới đây là một số trường hợp được khuyến cáo là không nên sử dụng thuốc tránh thai, cụ thể:

• Người mắc các bệnh về huyết áp, tim mạch, rối loạn chức năng tim mạch, tiểu đường, rối loạn máu, viêm thận, viêm loét hệ tiêu hóa, viêm gan cấp tính.
• Người có khối u ở vú hay mắc các bệnh về ung thư tử cung, ung thư ác tính.
• Người có chu kỳ kinh nguyệt không đều, kinh nguyệt ra ít hay bị xuất huyết âm đạo bất thường.
• Người đang trong thời gian cho con bú.
• Người trên 40 tuổi.
• Người mắc các chứng tắc nghẽn mạch máu như nhồi máu cơ tim, tắc nghẽn mạch máu não, viêm động mạch vành…
• Người thường xuyên hút thuốc lá.

Hiện nay, có rất nhiều loại thuốc tránh thai và mỗi loại sẽ được phân loại theo cơ chế, tác dụng của thuốc và hình thức sử dụng các loại thuốc đó.

Dựa vào cơ chế thì thuốc tránh thai được chia thành 3 loại:

+ Thuốc ức chế buồng trứng rụng trứng: Loại thuốc này có tác dụng ức chế cơ thể tiết ra ovestin, giúp ức chế quá trình sản xuất FSH và metakentrin do có chứa một loại hormone sinh dục từ bên ngoài đưa vào cơ thể. Đồng thời thuốc cũng có tác dụng ức chế sự rụng trứng của buồng trứng, từ đó giúp phòng tránh thai.

+ Thuốc làm biến đổi niêm dịch ở cổ tử cung: Đối với loại thuốc tránh thai này, lượng hormone có trong thuốc là progestin có tác dụng khiến tuyến thể ở cổ tử cung bị đặc dính lại, cản trở sự di chuyển của tinh trùng đến gặp trứng, giúp ngăn ngừa quá trình thụ thai.

+ Thuốc làm thay đổi hình thái màng trong tử cung: Loại thuốc này chứa hai hormone estrogen và progestin từ bên ngoài đưa vào, hơn nữa không theo quy luật giống với hormone progestin và estrogen giống như cơ thể sản xuất khi đến kỳ kinh nguyệt bình thường. Tất nhiên là lớp màng trong tử cung phát dục không tốt, việc mang thai cũng bị gặp trục trặc do trứng không thể làm tổ trong tử cung được.

Dựa vào hình thức sử dụng thì thuốc tránh thai được chia thành 2 dạng chính:

• Thuốc tránh thai hàng ngày
• Thuốc tránh thai khẩn cấp

Chị em chú ý, khi muốn sử dụng bất kỳ loại thuốc tránh thai nào để phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn thì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Tránh tự ý sử dụng thuốc để tránh gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn.

Cách sử dụng thuốc tránh thai

Chắc hẳn những chị em nào đã từng sử dụng thuốc tránh thai thì đều biết việc sử dụng những loại thuốc này cần phải đúng cách và sử dụng cần tuân theo đúng chỉ dẫn. Nếu tự ý sử dụng không chỉ khiến việc phòng ngừa thai không có hiệu quả mà trái lại, nó còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Do đó, những chị em nào có ý định sử dụng thuốc tránh thai thì nên đọc kỹ hướng dẫn về cách sử dụng thuốc. Nếu có điều kiện thì tốt nhất là nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để việc sử dụng thuốc có hiệu quả, đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Dưới đây là cách sử dụng thuốc tránh thai đúng cách mà chị em cần nắm rõ khi có ý định sử dụng thuốc tránh thai:

Cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày

1. Thuốc tránh thai hàng ngày là gì?

Thuốc tránh thai hàng ngày là một loại thuốc phổ biến và được rất nhiều chị em phụ nữ trên thế giới sử dụng. Hai loại hormone estrogen và progesterone trong thuốc có tác dụng cản trở quá trình rụng trứng.

Đồng thời các thành phần có trong thuốc tránh thai hàng ngày có tác dụng khiến lớp màng nhầy cổ tử cung dày lên, ngăn cản không cho tinh trùng gặp trứng để thụ tinh, từ đó có tác dụng tránh thai hiệu quả.

Loại thuốc này được điều chế chủ yếu ở dạng đường uống với công dụng chính là ngăn ngừa việc mang thai. Ngoài ra, nó cũng có nhiều công dụng khác mà ít người biết đến như:

- Giúp điều hòa kinh nguyệt, giúp chu kỳ kinh ổn định hơn, đều đặn hơn.

- Giảm thiểu nguy cơ ung thư nội mạc, ung thư buồng trứng.

- Giải quyết tình trạng xuất hiện mụn cám, mụn trứng cá.

Ưu điểm của thuốc tránh thai hàng ngày có thể kể đến như:

- Tính tiện lợi, an toàn khi sử dụng. Hơn nữa, thuốc tránh thai cũng có mức chi phí thấp, phù hợp với điều kiện tài chính của chị em.

- Thuốc có hiệu quả trong việc ngăn ngừa mang thai nếu sử dụng đều đặn và đúng cách, chiếm đến 99,9%. Đặc biệt, loại thuốc này có hiệu quả cao ngay khi dùng thuốc từ những ngày đầu.

- Khi sử dụng thuốc sẽ không làm ảnh hưởng đến chất lượng tình dục như nhiều người vẫn nghĩ.

- Khi người phụ nữ dừng sử dụng thuốc, khả năng mang thai là khá cao.

Thuốc tránh thai hàng ngày được đánh giá là hiệu quả nhưng nó cũng có một số tác dụng phụ thường gặp như: Buồn nôn, đau nhức đầu, ra máu âm đạo, tăng cân, khí hư có sự thay đổi, ngực cương lên, ham muốn tình dục suy giảm, thị lực bị ảnh hưởng, khô mắt, không thấy kinh nguyệt, âm đạo nhiễm nấm dẫn đến ngứa ngáy, khó chịu, đau khi tiến hành giao hợp.  

Hiện tại, trên thị trường có hai loại thuốc tránh thai hàng ngày, bao gồm: Loại vỉ thuốc có 28 viên và loại vỉ thuốc có 21 viên với hướng dẫn sử dụng riêng.

2. Cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày

Cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày vỉ 28 viên:

Thuốc tránh thai vỉ 28 viên có chứa hai hormone estrogen và progesterone dùng để uống hàng ngày. Mỗi ngày uống 1 viên vào đầu của chu kỳ kinh nguyệt và khi uống hết vỉ này thì chuyển sang uống vỉ tiếp.

Đối với loại thuốc tránh thai có 28 viên này, 7 viên chênh ra thực chất là những viên chứa sinh tố sắt hoặc chứa đường, chủ yếu có tác dụng tăng sức đề kháng cho cơ thể chứ không có tác dụng tránh thai.

Đồng thời, việc chừa ra 7 viên thuốc này có tác dụng giúp chị em chú ý uống thuốc một cách đều đặn, tránh quên việc uống thuốc.

Cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày vỉ 21 viên:

Đối với vỉ đầu tiên: Khi đến ngày đầu của kỳ kinh nguyệt, uống 1 viên/ngày, cứ thế đều đặn uống suốt 21 ngày liên tục. Trong trường hợp chu kỳ kinh nguyệt đã xảy ra trong 5 ngày thì cần uống viên đầu tiên vào ngày thứ năm, sau đó tiếp tục uống 1 viên/ngày cho đến khi vỉ thuốc hết thuốc. Nếu có quan hệ tình dục thì phải sử dụng biện pháp bảo vệ trong 7 ngày đầu khi uống thuốc.

Đối với vỉ tiếp theo: Sau khi uống hết vỉ thuốc tránh thai đầu, cần nghỉ không uống thuốc trong vòng 1 tuần. Sau 1 tuần, tiếp tục uống vỉ thuốc thứ 2 như bình thường, không cần phải để ý chu kỳ kinh nguyệt đến vào ngày nào.

3. Một số lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày

Để tránh gặp phải các tác dụng phụ của thuốc tránh thai hàng ngày thì chị em cần tuân thủ việc uống thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, cụ thể:

Tốt nhất, chị em nên chú ý uống thuốc đều đặn hàng ngày, nên uống thuốc vào một giờ cố định trong ngày chứ đừng nên chỉ uống khi có quan hệ tình dục. Để tránh việc quên uống thuốc, chị em nên uống thuốc vào buổi sáng, sau khi đánh răng xong, sau khi ăn cơm hoặc vào buổi tối trước khi đi ngủ.

Có 4 quy tắc khi uống thuốc tránh thai hàng ngày mà chị em cần chú ý:

• Uống thuốc vào ngày đầu tiên khi có kinh nguyệt
• Ngày uống 1 viên thuốc và uống vào một giờ trong ngày
• Nên uống lần lượt từ vỉ này sang vỉ khác, uống đến khi không có nhu cầu phòng tránh thai
• Đối với vỉ thuốc có 21 viên thì uống theo thứ tự mũi tên in trên vỉ, uống hết vỉ này thì chuyển sang uống vỉ tiếp theo.

Trong quá trình uống thuốc tránh thai hàng ngày, nếu chị em lỡ có quên uống thuốc thì cần nhớ uống thuốc theo đúng hướng dẫn sau:

• Quên uống 1 viên: Nếu quên uống 1 viên thì cần uống bù luôn trong thời điểm đó. Sau đó, đối với viên tiếp theo thì uống đúng giờ như bình thường. Trong vòng 48 tiếng đó, cần kiêng quan hệ tình dục hoặc nếu có thì nên sử dụng bao cao su.
• Quên uống 2 viên: Cần uống bù 2 viên ngay lúc đó, viên tiếp theo uống vào giờ cố định như bình thường. Nếu có quan hệ tình dục thì chị em nên dùng bao cao su cho tới khi uống hết vỉ thuốc.
• Quên uống 3 viên: Trong trường hợp quên uống 3 viên, chị em cần bỏ vỉ đang uống dở và uống sang 1 vỉ mới. Trong 7 ngày đầu tiên khi sử dụng thuốc sẽ chưa có tác dụng, chị em nên tránh quan hệ hoặc nếu có quan hệ thì nên sử dụng bao cao su.

Với các trường hợp muốn mang thai trở lại thì chị em nên dừng uống thuốc từ 2 đến 3 tháng trước khi đưa ra ý định.

Bài viết liên quan:

• Chi phí phá thai an toàn
• Phá thai ở đâu an toàn Hà Nội
• Dấu hiệu có thai sớm

Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp

1. Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?

Thuốc tránh thai khẩn cấp là loại thuốc dành riêng cho những trường hợp có quan hệ tình dục do không kịp sử dụng các biện pháp bảo vệ, do bao cao su bị thủng, rách, vòng tránh thai bị tuột hay do bị cưỡng bức hoặc do quên không uống thuốc tránh thai hàng ngày…

Cũng giống với thuốc tránh thai hàng ngày, thuốc tránh thai khẩn cấp cũng chứa hormone sinh dục nữ progestin. Tuy nhiên, lượng hormone này khá cao, có tác dụng phòng tránh thai cao hơn nhiều lần so với loại thuốc tránh thai hàng ngày.

Thuốc có cơ chế ngăn cản quá trình rụng trứng một cách nhanh chóng, ngăn cản việc làm tổ của trứng, khiến lớp nội mạc tử cung bị biến đổi, từ đó giúp ngăn ngừa quá trình thụ thai.  

Đồng thời, trong thuốc tránh thai khẩn cấp cũng chứa thành phần làm đặc và dày chất dịch ở cổ tử cung, ngăn ngừa việc xâm nhập của tinh trùng hay cản trở không cho tinh trùng đi vào tử cung tìm trứng.

Đối với những trường hợp trứng đã được thụ tinh thì việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp không có hiệu quả. Nếu trường hợp chị em đã mang thai, thai đã làm tổ trong tử cung thì sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp không có tác dụng để phòng ngừa việc mang thai.

Tương tự như thuốc tránh thai hàng ngày, sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp cũng không có tác dụng phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Do đó, chị em nên chú ý về vấn đề này, tốt nhất là nên sử dụng bao cao su nếu muốn ngừa các bệnh xã hội.

Việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp cần phải tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Nếu sử dụng không đúng cách có thể gây ra một số tác dụng phụ như: Ngực căng tức, đau đầu, đau đầu, buồn nôn, nôn mửa, mệt mỏi, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, chảy máu âm đạo bất thường.

Hiện tại, có rất nhiều loại thuốc tránh thai khẩn cấp với những công dụng chung là ngăn cản không cho quá trình thụ thai xảy ra. Mỗi loại sẽ có những cách sử dụng khác nhau. Chị em cần sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.

2. Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp

Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp như sau: Thuốc tránh thai khẩn cấp được sử dụng với một viên và dùng trong một liều, có tác dụng trong vòng 72h sau khi giao hợp không sử dụng biện pháp bảo vệ. Hiệu quả phòng tránh thai phụ thuộc vào thời gian uống thuốc sớm hay muộn sau khi quan hệ không an toàn.

Thuốc càng được uống sớm thì hiệu quả tránh thai càng cao, nếu uống trong vòng 24h đầu, hiệu quả ngừa thai có thể lên tới 95% và khả năng mang thai chỉ chiếm từ 1 đến 2%. Còn nếu uống thuốc sau từ 24 – 48h thì hiệu quả là 85%. Còn lại nếu uống thuốc sau từ 49 – 72h, hiệu quả chỉ còn khoảng 58%.

Tuy nhiên, chị em không nên sử dụng loại thuốc này quá 2 lần trong một tháng vì sẽ có những ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe, khả năng sinh sản.

Trong quá trình sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, nếu có dấu hiệu bất thường thì chị em nên thông báo ngay với bác sĩ để được xử lý kịp thời.

Hiện tại, có rất nhiều loại thuốc tránh thai khẩn cấp được bán, chủ yếu có 2 loại chính sau:

+ Thuốc tránh thai khẩn cấp 1 viên: Loại thuốc này có 1 viên duy nhất và dùng 1 lần duy nhất sau khi quan hệ tình dục trong 12h và không quá 3 ngày sau khi quan hệ.

+ Thuốc tránh thai khẩn cấp 2 viên: Loại này dùng 2 liều do có 2 viên, mỗi lần sử dụng cách nhau khoảng 12h. Viên đầu tiên uống trong khoảng 72h sau khi quan hệ và viên thuốc thứ hai uống cách viên thứ nhất sau 12h.

3. Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp

Giống với việc sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày, chị em khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp cần chú ý một số vấn đề sau:

Cần tuân thủ việc uống thuốc theo đúng hướng dẫn, chỉ định.

Không uống thuốc quá liều, uống quá 2 lần trong một tháng bởi sẽ dễ dẫn đến nhiều tác hại nghiêm trọng.

Nếu đang trong quá trình sử dụng một số loại thuốc điều trị khác như thuốc an thần, thuốc hạ sốt, thuốc ngủ, thuốc giảm đau, thuốc chống đông máu, thuốc trị lao, thuốc chống tăng huyết áp… thì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Trong thời gian sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, nếu nhận thấy có biểu hiện bất thường thì nên đi thăm khám ngay.

Trường hợp bị nôn sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp thì nên uống bù liều khác.

Chậm kinh khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp

Thuốc tránh thai có hại gì không

Vì sao uống thuốc tránh thai vẫn có thai

Có thể nói rằng, thuốc tránh thai là một biện pháp phòng ngừa mang thai hiệu quả. Tuy nhiên, chị em cần chú ý cách sử dụng thuốc tránh thai để việc tránh thai có hiệu quả. Tốt nhất, khi muốn sử dụng loại thuốc tránh thai nào, chị em nên đi thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín để bác sĩ tư vấn phương pháp tránh thai phù hợp với tình trạng sức khỏe.