Sơ đồ cấu tạo bộ phận sinh dục nam & Bệnh lý thường gặp (BS Lân)

Cập nhật:

27/12/2025 4:46 PM

Tác giả:

Bác sĩ CKI Vũ Hồng Lân

Bài viết này được Kiểm duyệt và Tham vấn Chuyên môn bởi: Bác sĩ Vũ Hồng Lân

⭐ Bác sĩ Vũ Hồng Lân

Bác sĩ Vũ Hồng Lân là chuyên gia Ngoại khoa, Nam khoa & Hậu môn - Trực tràng với hơn 30 năm kinh nghiệm lâm sàng, từng giữ chức vụ Chủ nhiệm khoa Bệnh viện Quân y 354.

Tóm tắt Kinh nghiệm Chuyên môn Nổi bật:

  • Học vấn & Bằng cấp: Tốt nghiệp Học Viện Quân Y. Hoàn thành tốt nghiệp khóa tập huấn chuyên khoa tại Singapore.
  • Kinh nghiệm: Nguyên Chủ nhiệm khoa Chấn thương Chỉnh hình Bệnh viện Quân y 354 (1996 - 2019). Từng công tác tại Khoa Ngoại Bệnh viện 7B, Quân khu 7.
  • Chuyên môn sâu: Chuyên phẫu thuật điều trị Nam khoa (cắt bao quy đầu, rối loạn sinh lý), bệnh Hậu môn - Trực tràng (trĩ, rò hậu môn) và các tiểu phẫu ngoại khoa phức tạp.
  • Hiện tại: Là Bác sĩ Ngoại khoa chủ chốt tại Phòng khám Đa khoa Thái Hà từ năm 2019 đến nay.

Hiểu rõ về cấu tạo bộ phận sinh dục nam không chỉ giúp phái mạnh nắm bắt được cơ chế hoạt động sinh lý của bản thân mà còn là chìa khóa vàng để phát hiện sớm những bất thường như viêm nhiễm, dị tật hay nguy cơ vô sinh.Tuy nhiên, hệ thống sinh dục nam giới phức tạp hơn nhiều so với những gì mắt thường nhìn thấy. Hãy cùng Bác sĩ CKI Vũ Hồng Lân (Trưởng khoa Nam học - Thai Ha Clinic) đi sâu vào sơ đồ giải phẫu chi tiết nhất năm 2026 và nhận diện những 'tín hiệu lạ' từ cơ thể ngay dưới đây.

Đối với nam giới bộ phận sinh dục là một bộ phận quan trọng đối với sức khỏe sinh sản của nam giới. Việc tìm hiểu các cấu tạo bộ phận sinh dục nam là điều rất quan trọng đối với nam giới, điều này sẽ giúp các đấng mày râu hiểu thêm những điều cần thiết giúp bảo vệ sức khỏe tình dục và sinh sản của bản thân mình.

Tóm Tắt Tin Sức Khỏe [Hiện]

Hình ảnh sơ đồ giải phẫu cấu tạo bộ phận sinh dục nam

Bộ phận sinh dục nam bao gồm hai phần, phần bên trong dương vật và bìu, bộ phận bên trong bao gồm: Tinh hoàn, mào tinh, ống dẫn tinh, ống phóng tinh, tuyến tiền liệt, thừng tinh, niệu đạo. Chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết cấu tạo từng bộ phận sau đây:

Cấu tạo giải phẫu bộ phận sinh dục nam
Cấu tạo giải phẫu bộ phận sinh dục nam

Cấu tạo bộ phận sinh dục nam bên ngoài

Đây là các bộ phận ngay bên ngoài có thể quan sát bằng mắt thường và cảm nhận được trực tiếp bằng tay bao gồm dương vật và bìu.

Cấu tạo bộ phận dương vật

Dương vật là bộ phận sinh dục nam có chức năng sinh dục và tiểu tiện, dương vật có 3 phần gồm:

Phần đầu: Có hình chóp, được bao bọc bởi một lớp da mềm gọi là bao quy đầu, đây là bộ phận tập trung số dây thần kinh lớn nhất trong cơ thể nên rất dễ bị nhạy cảm với các tác động bên ngoài.

Phần thân: Là phần được gọi là cán dương vật có hình trụ, mặt trên dương vật hơi dẹp được gọi là mu dương vật, mặt dưới được gọi là niệu đạo.

Phần gốc: Gốc dương vật nằm dưới đáy xương chậu và dính vào xương mu bở dây chằng treo dương vật.

Bình thường dương vật chưa cương cứng sẽ có kích thước từ 5 – 9cm và khi cương cứng dương vật có kích thước trung bình từ 12 – 19cm, tuy nhiên có một số người sẽ có kích thước dương vật nhỏ hơn so với trung bình của dương vật bình thường.

Hình ảnh giải phẫu bên trong dương vật bao gồm 2 ống thể hang ở trên, 1 ống dẫn nước tiểu, 1 ống xốp ở dưới, trên đỉnh của bao quy đầu có một lỗ nhỏ gọi là lỗ sáo lỗ này sẽ thông với môi trường bên ngoài và ống dẫn nước tiểu.

Dương vật là bộ phận vô cùng nhạy cảm rất rễ có nguy cơ gặp phải các tổ thương nếu không được vệ sinh đúng cách. Cụ thể như: Các bệnh về hẹp dài bao quy đầu, liệt dương, nhiễm trùng, rối loạn cương dương, viêm bao quy đầu.., do đó nam giới phải đảm bảo vệ sinh bộ phận sinh dục hằng ngày của mình sạch sẽ để tránh khỏi việc lây nhiễm các bệnh nam khoa.

Cấu tạo của bìu

Bìu là túi sẫm màu treo phía dưới dương vật là bìu dái, có nhiều nếp nhăn đựng hai tinh hoàn, đây là nơi tinh dịch được sinh xuất ra ở nam giới khi ở tuổi dậy thì. Khi còn  nhỏ bìu sẽ nép sát vào cơ thể, nhưng khi lớn bìu bắt đầu lỏng dần và trĩu xuống dần.

Bìu khi bị trĩu xuống là vì các tinh hoàn để sản xuất tinh trùng, sau khi tinh trùng được sản xuất được dự trữ trong một phần của tinh hoàn gọi là mào tinh hoàn, gốc dương vật là một phần của dương vật được phủ lớp lông xoăn giữ mùi kích thích sinh dục pheromone.

Đọc tiếp cấu tạo bộ phận sinh dục nữ

Cấu tạo bộ phận sinh dục nam bên trong

Đây là những cơ quan không thể quan sát và cảm nhận được bằng tay và bằng mắt thường, nhưng đó vai trò đặc biệt quan trọng cho mọi hoạt động sinh lý của nam giới.

Cấu tạo tinh hoàn

Tinh hoàn là bộ phận nằm ngoài ổ bụng được bao bọc bởi lớp bìu, mỗi nam giới đều có hai tinh hoàn nằm hai bên có kích thước khoảng 4,5 x 2,5cm. Là cơ quan nhận chức năng tạo ra tinh trùng và tiết vào hormone sinh dục nam, Testosterone, giúp cơ thể phát triển giới tính nam.

Trong cấu tạo tinh hoàn bao gồm rất nhiều ống sinh tinh nhỏ được chia thành 300 – 400 tiểu thủy ngăn cách bở các vạch xuất phát từ mặt trong của lớp áo trắng, chứa hàng ngàn ống sinh tinh giúp tạo ra tinh trùng và có chức năng tiết hormon sinh dục nam, cụ thể là testosteron.

Hình ảnh mô hình bộ phận sinh dục nam
Hình ảnh mô hình bộ phận sinh dục nam

Cấu tạo mào tinh hoàn

Mào tinh hoàn có hình chữ C, là một ống cuộn tròn có ba phần: Đầu, thân và phần đuôi mào tinh, nó  nằm chụp lên tinh hoàn, nhìn giống như mào gà nên được gọi là mào tinh. Các phần này có nhiệm vụ giúp tinh trùng được phát triển hoàn thiện và vừa là nơi chứa của tinh trùng để sẵn sàng thụ tinh vào thời điểm nó đi qua ống dẫn tinh.

Thực chất mào tinh là một bao xơ, bên trong có một ống nhỏ xíu có kích thước từ 5 – 6cm, tuy nhiên các ống này được cuộn tròn vào với nhau nên đến nỗi toàn bộ khối chỉ dài 4cm.

Cấu tạo ống dẫn tinh

Ống dẫn tinh là nơi tiếp nối mào tinh đến mặt sau bàng quang kết hợp với ống tiết của túi tinh để tạo thành ống phóng tinh. Ống dẫn tinh có chiều dài khoảng 30cm, có đường kính lên đến 2 – 3mm, lòng ống rộng khoảng 0,5mm. Do thành ống dẫn tinh tương đối dày, thành ống tinh được bọc một lớp niêm mạc bên trong, dưới lớp niêm mạc là cơ trơn dọc ngoài và lớp cơ vòng trong.

Ống dẫn tinh có nhiệm vụ là vận chuyển tinh trung trong khi quan hệ tình dục và giúp duy trình lượng tinh trùng dự trữ trong mào tinh.

Cấu tạo túi tinh

Dung tích của mỗi ống dẫn tinh khoảng 3 – 4ml, có chiều dài từ 2 – 4cm, rộng 1 – 2cm. Hình dạng túi tinh là một ống đơn được cuộn cao với nhiều chỗ bị phồng ra, khi kéo thẳng có thể đạt chiều dài 15cm.

Túi tinh là cơ quan dự trữ tinh trùng cho nam giới, bao gồm 2 mặt trước và mặt sau. Mặt trước kéo dài từ đoạn cuối của niệu đạo tới đáy của niệu quản tới đáy tuyến tiền liệt, mặt sau là phần liên kết giữa trực tràng và bàng quang.

Túi tinh có tác dụng lưu trữ tinh trùng và còn là nơi sản xuất lưu chữ chất dịch, chất dịch này là môi trường quan trọng để tinh trùng tồn tại và phát triển.

Cấu tạo thừng tinh

Thừng tinh là một ống dẫn đi từ bìu qua bạn vào trong bụng, trong thừng tinh có ống dẫn tinh, bao gồm các mạch máu và thần kinh của tinh hoàn.

Cấu tạo tuyến tiền liệt

Đây là tuyến chỉ có ở nam giới, nằm phía dưới bàng quang và ngày phía trước trực tràng, có hình chiếc nón ngược, nặng 15 – 20g ở mức bình thường, tuyến rộng 4cm, cao 3cm và dày 2,5cm, nặng trung bình khoảng 15 – 20g nam giới ở độ tuổi trung niên. Sau tuổi 45, các tuyến thường to ra hình thành nên các bệnh phì đại tiền liệt tuyến.

Tuyến tiền liệt có chức năng cung cấp thêm chất lỏng cho quá trình sản xuất tinh, các chất lỏng này sẽ có nhiệm vụ nuôi dưỡng tinh trùng phát triển, giúp tinh trùng hoạt động tốt hơn, làm  tăng khả năng thụ thai.

Xem thêm:

Phì đại tuyến tiền liệt

Viêm tuyến tiền liệt

Cấu tạo niệu đạo

Niệu đạo có cấu tạo dài khoảng 18cm – 20cm được chia thành 4 đoạn:

  • Niệu đạo trước tiền liệt dài khoảng 1,5cm, nằm bên trong cổ bàng quang.
  • Niệu đạo tiền liệt có độ dài khoảng 3cm, là phần to nhất của niệu đạo.
  • Niệu đạo màng có độ dài rất ngắn chỉ 1,2cm, là đoạn hẹ và ngắn nhất.
  • Niệu đạo xốp dài khoảng 12 – 15cm, là phần đi từ trong hành xốp dương vật ra lỗ niệu đạo ngoài.

Niệu đạo ở nam giới là ống dẫn dài nối từ bàng quang ra lỗ tiểu nhằm mục đích đưa nước tiểu ra ngoài, cùng với đó niệu đạo có chức năng trong việc dẫn tinh dịch ra ngoài. Tuy nhiên có một số trường hợp quan hệ tình dục thiếu an toàn là nguyên nhân dẫn đến viêm niệu đạo ở nam giới cũng như những bệnh lý xã hội rễ lây qua đường tình dục.

Xem thêm:

Viêm tinh hoàn

Ung thư tinh hoàn

⚙️ Bộ máy sinh dục nam hoạt động như thế nào?

Để đảm bảo khả năng tình dục và duy trì nòi giống, hệ thống sinh dục nam vận hành dựa trên sự phối hợp nhịp nhàng giữa: Thần kinh - Mạch máu - Hormone. Dưới đây là 3 cơ chế sinh lý cốt lõi mà nam giới cần nắm rõ:

🏭 1. Cơ chế sản xuất "Nhiên liệu"

Tinh hoàn hoạt động như một nhà máy kép:
Sản xuất tinh trùng: Diễn ra tại các ống sinh tinh (hàng triệu "tinh binh" được tạo ra mỗi ngày).
Tiết Testosterone: Tế bào Leydig sản xuất hormone nam giới, quyết định ham muốn tình dục và đặc tính phái mạnh (cơ bắp, giọng nói).

🚀 2. Cơ chế Cương dương (Hydraulic)

Khi có kích thích tình dục, não bộ phát tín hiệu khiến các động mạch dương vật giãn nở. Máu ồ ạt đổ dồn vào các xoang trong Thể hang (như bơm nước vào quả bóng bay). Áp lực máu tăng cao chèn ép các tĩnh mạch, ngăn máu thoát ra ngoài -> Giúp dương vật cương cứng và duy trì độ cứng.

💦 3. Cơ chế Xuất tinh (Release)

Khi đạt cực khoái, các cơ vùng chậu co thắt mạnh. Tinh trùng từ mào tinh hoàn di chuyển qua ống dẫn tinh, hòa trộn với dịch từ túi tinh và tuyến tiền liệt để tạo thành tinh dịch. Hỗn hợp này được phóng mạnh ra ngoài qua niệu đạo.

⚠️ Khi bộ máy gặp trục trặc:
  • Nếu máu bơm vào thể hang không đủ hoặc bị thoát ra nhanh -> Gây bệnh Rối loạn cương dương (Yếu sinh lý).
  • Nếu quá trình phóng tinh diễn ra quá nhanh khi chưa muốn -> Gây bệnh Xuất tinh sớm.
  • Nếu tinh hoàn không sản xuất đủ tinh trùng -> Gây Vô sinh hiếm muộn.

👉 Đừng chủ quan! Nếu thấy "trên bảo dưới không nghe", hãy đặt lịch khám với Bác sĩ Lân ngay.

🩺 Bác sĩ Lân hướng dẫn: 3 Bước tự kiểm tra "vùng kín" tại nhà

Ung thư tinh hoàn hoặc các bệnh xã hội thường diễn biến âm thầm. Bác sĩ Lân khuyên nam giới nên dành 5 phút mỗi tháng để tự kiểm tra (tốt nhất là sau khi tắm nước ấm, khi da bìu giãn nở mềm mại nhất).

👀 Bước 1: Quan sát tổng thể

Đứng trước gương, quan sát xem có vết sưng, u cục lạ hoặc thay đổi màu da ở dương vật và bìu hay không. Lật nhẹ bao quy đầu (nếu chưa cắt) để kiểm tra xem có cặn bẩn (bựa sinh dục), vết loét hay mụn sùi ẩn bên trong rãnh quy đầu không.

🖐️ Bước 2: Sờ nắn Tinh hoàn (Tầm soát ung thư)

Dùng ngón cái và ngón trỏ nhẹ nhàng lăn từng bên tinh hoàn.
Bình thường: Tinh hoàn trơn láng, hình trứng, hơi đàn hồi, không đau.
⚠️ Lưu ý: Bạn sẽ sờ thấy một ống nhỏ mềm ở phía sau trên tinh hoàn - đó là Mào tinh hoàn (nơi chứa tinh trùng), đây là cấu tạo bình thường, đừng nhầm lẫn là khối u.

💧 Bước 3: Kiểm tra Lỗ sáo (Đầu dương vật)

Kiểm tra xem lỗ tiểu có bị sưng đỏ, dính hoặc tiết dịch lạ (mủ vàng, xanh, trắng đục) không. Nếu thấy quần lót có vết ố hoặc dịch mủ vào buổi sáng sớm, nguy cơ cao là mắc Bệnh Lậu hoặc Viêm niệu đạo.

🚨 CẦN ĐI KHÁM NGAY NẾU THẤY:
  • Sờ thấy cục cứng nhỏ như hạt đậu ở tinh hoàn (Không đau cũng phải khám).
  • Một bên tinh hoàn bỗng nhiên sưng to bất thường và đau tức.
  • Nổi mụn nước, mụn thịt hoặc vết loét ở bao quy đầu.
  • Đau buốt khi đi tiểu hoặc khi xuất tinh.

Một số cách chăm sóc bộ phận sinh dục ở nam giới

  • Không quan hệ tình dục bừa bãi, và sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để bảo vệ dương vật.
  • Thường xuyên giữ gìn vệ sinh cậu nhỏ bằng cách có thể sử dụng một số loại xà phòng nhẹ rửa bằng nước sạch hàng ngày.
  • Luôn đảm bảo dương vật  luôn khô ráo sạch sẽ.
  • Nên rửa tai sạch sẽ khi chạm vào dương vật lúc đi vệ sinh.
  • Không mặc đồ lót quá chật, đồ lót phải được giặt sạch sẽ phơi khô ráo mới được mặc. Nên mặc đồ lót có chất liệu thoáng mát, có dán thấm mồ hôi tốt.
  • Để giảm tránh bí bách và viêm nhiễm cho dương vật, sẽ tốt hơn nếu nam giới hạn chế mặc đồ lót khi đi ngủ.

⭐ Nam giới nói gì về Bác sĩ Vũ Hồng Lân?

(Hơn 2.800 anh em đã lấy lại bản lĩnh phái mạnh tại Phòng khám Thái Hà)

👨 Anh H.T (32 tuổi, Hà Nội) ★★★★★

"Mình bị đau tức tinh hoàn, xem trên mạng sợ bị ung thư nên đi khám bác sĩ Lân. Bác sĩ giải thích cặn kẽ về cấu tạo, chỉ ra nguyên nhân là do giãn tĩnh mạch nhẹ. Uống thuốc và điều chỉnh sinh hoạt giờ đã đỡ hẳn. Bác sĩ rất chuyên nghiệp."

👨 Bạn K.D (25 tuổi, Bắc Ninh) ★★★★★

"Gói khám 320k rẻ mà đầy đủ, kiểm tra hết từ A-Z. Bác sĩ Lân tư vấn nhiệt tình, không vẽ bệnh. Phòng khám bảo mật tốt, anh em yên tâm đến khám."

🎁 Ưu đãi: Gói khám Nam khoa tổng quát (9 hạng mục) chỉ 320.000đ - Giảm 30% chi phí tiểu phẫu.

Bài viết trên đã cung cấp những thông tin và giải đáp thắc mắc cho chúng ta hiểu được cấu tạo bộ phận sinh dục của nam giới, hi vọng qua bài viết có thể giúp ích cho nam giới trong công việc bảo vệ sức khỏe của bản thân được tốt nhất.

Vấn đề sức khỏe nhiều nam giới cùng quan tâm:

- Thủ dâm tự sướng là gì

- Lông mu có tác dụng gì

- Cách kéo dài dương vật tại nhà

- Bựa sinh dục là gì

❓ Hỏi đáp Nam khoa cùng Bác sĩ Vũ Hồng Lân

Kích thước dương vật bao nhiêu là bình thường?

Theo các nghiên cứu mới nhất trên đàn ông Việt Nam, chiều dài dương vật trung bình khi "ngủ" là khoảng 6.6cm và khi cương cứng là khoảng 11.2cm. Tuy nhiên, kích thước không quan trọng bằng chức năng sinh lý. Nếu bạn lo lắng về kích thước nhỏ hoặc cong, hãy đến khám để được tư vấn các phương pháp cải thiện an toàn.

Tinh hoàn bên to bên nhỏ có sao không?

Việc hai bên tinh hoàn không đều nhau tuyệt đối là bình thường (thường bên phải sẽ to và cao hơn bên trái một chút). Tuy nhiên, nếu bạn thấy sự chênh lệch kích thước quá lớn, hoặc một bên bỗng nhiên sưng to, đau tức, cứng ngắc... thì đó có thể là dấu hiệu của giãn tĩnh mạch thừng tinh, tràn dịch màng tinh hoặc xoắn tinh hoàn. Cần đi siêu âm kiểm tra ngay.

Gói khám nam khoa 320k gồm những gì?

Gói khám ưu đãi 320.000đ tại Phòng khám Thái Hà bao gồm 9 hạng mục kiểm tra toàn diện: Khám lâm sàng bộ phận sinh dục, xét nghiệm tinh dịch đồ (kiểm tra vô sinh), xét nghiệm máu, nước tiểu, kiểm tra vi khuẩn lậu, nấm... giúp phát hiện sớm hầu hết các bệnh lý nam khoa thường gặp.

⚠️ Miễn trừ trách nhiệm (Disclaimer):

Thông tin và sơ đồ giải phẫu trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo và giáo dục sức khỏe. Cấu tạo cơ thể của mỗi người có thể có những biến thể khác nhau.

Nếu bạn phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào (sưng đau, nổi mụn, chảy dịch...) tại bộ phận sinh dục, vui lòng không tự ý chẩn đoán hay mua thuốc điều trị. Hãy liên hệ với Bác sĩ CKI Vũ Hồng Lân qua khung chat hoặc đến trực tiếp Phòng khám Đa khoa Thái Hà để được thăm khám và có phác đồ điều trị chuẩn y khoa.

Cố vấn chuyên môn: Bác sĩ CKI Vũ Hồng Lân
Bác sĩ tư vấn bệnh