Đau dạ dày: nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa trị

Đau dạ dày là một loại bệnh lý thường gặp ở hệ tiêu hóa, nếu không kịp thời thăm khám và chữa trị, nó sẽ dẫn đến rất nhiều hậu quả nghiêm trọng. Bệnh thường bắt nguồn từ rất nhiều nguyên nhân và có những triệu chứng, dấu hiệu riêng khá dễ để nhận biết. Để nắm rõ hơn về loại bệnh này cũng như nguyên nhân, triệu chứng và 10 cách chữa hiệu quả, các bạn có thể tham khảo bài viết sau.

Đau dạ dày là gì?

Đau dạ dày hay còn gọi là đau bao tử là một bệnh lý khá phổ biến thuộc nhóm bệnh về đường tiêu hóa. Đó là tình trạng niêm mạc bị bào mòn dẫn đến các tổn thương ở dạ dày kèm theo hiện tượng viêm, sưng cùng những cơn đau khó chịu.

Dạ dày là một cơ quan nằm giữa tá tràng và thực quản, có nhiệm vụ lưu trữ và tiêu hóa thức ăn. Khi cơ quan này có vấn đề, quá trình tiêu hóa cũng bị cản trở và có thể dẫn đến rất nhiều hậu quả, tác hại nghiêm trọng.

Thông thường, bệnh đau dạ dày thường xảy ra nhiều nhất ở 3 vị trí sau:

• Đau vùng thượng vị: Thường thì cơn đau sẽ diễn ra ở dưới xương ức và trên rốn. Các cơn đau thường bắt nguồn từ những tổn thương ở dạ dày, diễn ra từ âm ỉ đến dữ dội và có thể làm ảnh hưởng đến vùng ngực, lưng trong nhiều giờ.
• Đau ở bụng giữa: Đây tức là khu vực xung quanh rốn với những cơn đau quặn thắt hoặc âm ỉ rất khó chịu. Người bệnh khi gặp phải tình trạng này nên chủ động đi thăm khám, chữa trị kịp thời.
• Đau bụng dưới bên trái: Cơn đau ở khu vực này thường nhận biết dễ nhất là khi bụng có cảm giác nóng, khi bị đầy hơi, khi đang đói. Cơn đau cũng diễn ra kéo dài, âm ỉ và cần thăm khám để phân biệt rõ với các bệnh lý khác.

Khi gặp phải cơn đau dạ dày đột ngột, diễn ra thường xuyên, liên tục, người bệnh cần đi thăm khám ngay. Bởi nếu để lâu, các cơn đau sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính kèm với rất nhiều biến chứng, tác hại nghiêm trọng, từ đó gây khó khăn cho việc chữa trị.

Nguyên nhân gây bệnh đau dạ dày

Nói về nguyên nhân thì có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh đau dạ dày, và việc xác định chính xác nguyên nhân sẽ giúp người bệnh biết được cách điều trị phù hợp, hiệu quả với tình trạng bệnh của mình.

Dưới đây là những nguyên nhân gây ra bệnh đau dạ dày thường gặp:

Vi khuẩn HP

Theo nhiều nghiên cứu, vi khuẩn HP, tên đầy đủ là Helicobacter Pylori là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh đau dạ dày. Loại vi khuẩn này thường sinh sống trong dạ dày và có thể gây ra những tổn thương làm ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày.

Khi chúng bắt đầu phát triển, dạ dày sẽ xuất hiện những vết loét kèm theo những cơn đau dữ dội, thậm chí là chảy máu nặng.

Do lạm dụng thuốc

Nhiều người thường xuyên lạm dụng các loại thuốc tây, thuốc kháng sinh để điều trị bệnh mà không biết rằng, đây cũng là một trong những nguyên nhân gây ra những cơn đau khó chịu ở dạ dày (bao tử).

Bởi các thành phần có trong thuốc kháng sinh thường có khả năng ức chế chức năng bảo vệ dạ dày. Đặc biệt, nếu bạn thường xuyên uống thuốc lúc bụng đang đói thì sẽ dễ khiến niêm mạc dạ dày bị kích ứng, lâu dần dẫn đến tổn thương.

Thói quen ăn uống không lành mạnh

Đa phần những bệnh nhân bị đau dạ dày thường bắt nguồn từ thói quen ăn uống không lành mạnh, không hợp lý, ví dụ:

• Ăn uống không đúng bữa, trong bữa thường ăn quá nhiều, thường xuyên ăn vặt.
• Ăn uống vội vàng, ăn nhanh, ăn quá ít, nằm ngủ ngay sau khi vừa ăn xong.
• Ăn đồ ăn mặn, thường xuyên ăn các loại đồ ăn có nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng, đồ chiên rán...
• Vừa ăn vừa chơi game, đọc báo, xem phim...
• Thường xuyên uống bia, rượu, sử dụng các chất kích thích.

Việc duy trì những thói quen xấu này trong ăn uống không chỉ làm ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa mà còn khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng, nặng nề hơn. Tốt nhất, các bạn cần lưu ý ăn uống đúng bữa, đúng giờ để phòng tránh bệnh đau dạ dày.

Căng thẳng

Khi bị căng thẳng, stress, đặc biệt là những người thường xuyên phải chịu áp lực từ công việc sẽ khiến dạ dày tiết ra nhiều dịch vị acid. Từ đó làm tổn thương, viêm loét niêm mạc dạ dày và gây ra những cơn đau từ nhẹ đến nặng làm ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày.

Do bệnh lý đường tiêu hóa

Không chỉ do thói quen ăn uống, bệnh đau dạ dày còn bắt nguồn từ một số bệnh lý ở đường tiêu hóa sau:

• Trào ngược dạ dày thực quản: Là hiện tượng dịch vị, thức ăn có trong dạ dày trào ngược lên vùng thực quản. Các biểu hiện điển hình là nóng rát ở thực quản, có cảm giác ợ chua, đắng miệng, buồn nôn.
• Viêm loét dạ dày tá tràng: Khi niêm mạc dạ dày, tá tràng bị tổn thương dẫn đến viêm loét, bệnh nhân sẽ gặp phải các triệu chứng như ợ chua, ợ hơi, người xanh xao, mệt mỏi, chán ăn, đau dạ dày...
• Xuất huyết dạ dày: Đau thượng vị, đau dạ dày, nôn ra máu, phân có màu đen, có cảm giác khó chịu mỗi khi đi đại tiện.
• Ung thư dạ dày: Loại bệnh có mức độ nguy hiểm và nếu không chữa trị kịp thời, tế bào ác tính có thể di căn sang các khu vực lân cận. Bệnh có những biểu hiện như đau bao tử (dạ dày), chán ăn, đi ngoài phân đen, giảm cân nhanh, suy nhược cơ thể...

* Kiến thức sức khỏe hữu ích

Mất ngủ là gì

Đau lưng do đâu

Sâm ngọc linh có tác dụng gì

Triệu chứng bệnh đau dạ dày

Theo các chuyên gia, có thể nhận biết bệnh đau dạ dày rất dễ dàng thông qua những dấu hiệu, biểu hiện dưới đây:

Đau vùng thượng vị

Đau vùng thượng vị đây là biểu hiện điển hình nhất của bệnh đau dạ dày. Người bệnh thường có cảm giác đau rát, tức, cứng vùng thượng vị. Đôi khi, cơn đau có thể diễn ra âm ỉ, quằn quại và đi kèm hiện tượng chướng bụng rất khó chịu. Bệnh càng ở mức độ nặng, cơn đau càng diễn ra nghiêm trọng, kéo dài.

Bên cạnh đó, cơn đau còn có thể lan ra vùng giữa bụng hoặc lan sang bên trái lưng.

Khó tiêu, đầy hơi

Khi hệ thống tiêu hóa bị tổn thương, chức năng tiêu hóa thức ăn vì thế cũng bị ảnh hưởng và cần rất nhiều thời gian để phân hủy dù thức ăn đã được đưa vào đó từ nhiều giờ.

Khi đó, bệnh nhân thường xuyên có cảm giác khó tiêu, đầy bụng, đầy hơi.

Ợ nóng, ợ chua

Triệu chứng đau dạ dày tiếp theo đó là cảm giác ợ nóng, ợ chua cực kỳ khó chịu và nó có thể gây nóng rát cổ họng. Nguyên nhân gây ra tình trạng này là lượng acid tiết ra nhiều khiến độ pH dạ dày bị mất cân bằng, dẫn đến chứng trào ngược thực quản.

Xuất huyết tiêu hóa

Đối với trường hợp bị đau dạ dày nặng còn rất dễ bị xuất huyết tiêu hóa với những triệu chứng điển hình như nôn ra máu, đi đại tiện phân đen, phân có màu cà phê... Đây là một biểu hiện cực kỳ nguy hiểm cảnh báo bệnh viêm loét dạ dày, bệnh nhân cần đi thăm khám ngay để được chữa trị kịp thời.

Trường hợp mất máu nặng, nếu không chữa trị ngay sẽ dẫn đến thiếu máu và gây nguy hiểm cho tính mạng.

Buồn nôn, nôn

Khi lớp niêm mạc bị tổn thương, dạ dày sẽ bị kích thích và gây ra triệu chứng buồn nôn, nôn ói rất khó chịu. Bệnh nhân đôi khi bị nôn hết thức ăn dù vừa mới ăn xong, thậm chí là có cảm giác buồn nôn mỗi khi đói hoặc khi nhìn thấy những thứ gây kích ứng buồn nôn.

Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm về tá tràng, thậm chí là ung thư. Do đó, người bệnh không nên chủ quan khi bị đau dạ dày cùng triệu chứng này.

Chán ăn

Do các kích ứng, tổn thương ở dạ dày khiến quá trình hấp thụ dưỡng chất cũng không đảm bảo. Điều này khiến bệnh nhân luôn cảm thấy chán ăn, ăn uống không ngon miệng và không muốn ăn uống. Hậu quả là dẫn tới suy nhược cơ thể, mệt mỏi, xanh xao vì không có đủ dinh dưỡng.

Khi có những biểu hiện, triệu chứng điển hình của bệnh đau dạ dày, bệnh nhân cần nhanh chóng tới ngay địa chỉ y tế uy tín để được thăm khám, đưa ra cách chữa phù hợp nhằm tránh các biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe.

Top 10 cách chữa đau dạ dày hiệu quả có thể áp dụng tại nhà

Dưới đây là 10 cách chữa đau dạ dày giúp cải thiện cơn đau, sự khó chịu mà người bệnh có thể tham khảo:

1. Sử dụng thuốc tây
2. Sử dụng nghệ
3. Sử dụng quả sung
4. Sử dụng bạc hà
5. Sử dụng gừng
6. Massage bụng
7. Chườm nước ấm
8. Uống nhiều nước
9. Ăn uống lành mạnh
10. Sử dụng cam thảo

1. Sử dụng thuốc tây

Đây là cách chữa đau dạ dày cho hiệu quả nhanh và khá hiệu quả. Y học đã nghiên cứu và cho ra loại thuốc hỗ trợ điều trị bệnh, giúp ngăn ngừa hiện tượng tiết ra acid, giảm đau, giảm biểu hiện ợ chua, ợ hơi. Sau khi thăm khám, kiểm tra lâm sàng đầy đủ, bác sĩ sẽ đưa phác đồ điều trị phù hợp.

Tùy vào nguyên nhân gây bệnh và các triệu chứng, dấu hiệu điển hình, bác sĩ có thể kê một số loại thuốc được dùng trong chữa đau dạ dày như thuốc tiêu diệt vi khuẩn HP, thuốc trung hòa acid, thuốc kháng sinh, thuốc giảm tiết acid, thuốc kháng viêm...

Phần lớn các loại thuốc này mang lại hiệu quả cao sau 2 – 3 giờ sau khi sử dụng. Việc sử dụng khá đơn giản do bệnh nhân chỉ cần uống trực tiếp. Tuy nhiên, tác dụng điều trị thường không lâu dài, nếu bệnh nhân ngưng dùng thuốc, cơn đau sẽ tái phát trở lại.

Bên cạnh đó, trong thời gian sử dụng điều trị bệnh, nếu bệnh nhân lạm dụng thuốc thì dễ gặp phải tác dụng phụ không mong muốn như táo bón, tiêu chảy, teo thành dạ dày, nhức đầu... Do đó, bệnh nhân nên sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

2. Sử dụng nghệ

Từ lâu, dân gian đã sử dụng nghệ như một bài thuốc chữa đau dạ dày hiệu quả, nhanh chóng. Bởi trong nghệ chứa Curcumin – một loại hoạt chất có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn HP, đồng thời giúp ngăn ngừa hiện tượng tiết ra dịch vụ trong dạ dày. Từ đó giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày và ngăn ngừa chứng viêm loét khá tốt.

Bên cạnh đó, nghệ còn có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn, hỗ trợ làm lành các tổn thương, viêm loét ở niêm mạc dạ dày một cách nhanh chóng và không gây tác dụng phụ khi sử dụng.

Cách thực hiện:

• Rửa sạch và bỏ vỏ một củ nghệ tươi.
• Đập dập nghệ và chắt lấy phần nước để pha với mật ong.
• Chia làm nhiều lần uống trong ngày.
• Hoặc có thể sử dụng tinh bột nghệ rồi đem pha cùng nước ấm để uống đều được.

3. Sử dụng quả sung

Quả sung thường có tính bình, vị chát và chứa nhiều chất xơ giúp ngăn ngừa và phòng tránh táo bón, nhuận tràng, hỗ trợ hoạt động của nhu động ruột. Những người thường xuyên bị đau dạ dày có thể sử dụng loại quả này để giúp hỗ trợ điều trị bệnh.

Cách thực hiện: Có thể bổ sung quả sung vào thực đơn ăn uống hàng ngày hoặc đem phơi khô cả quả, sau đó tán mịn rồi lấy bột pha cùng nước uống trước khi ăn khoảng 20 phút.

4. Sử dụng bạc hà

Khi bị đau dạ dày, bệnh nhân cũng có thể tham khảo cách chữa từ cây bạc hà. Bởi trong bạc hà chứa chất methol có tác dụng giảm đau, kháng khuẩn và giúp cải thiện tình trạng đầy hơi, buồn nôn, tiêu chảy... Bên cạnh đó, tinh dầu của bạc hà cũng được coi là một liều thuốc giảm đau khá hiệu quả.

Cách thực hiện: Để chữa đau bao tử, người bệnh có thể sử dụng kẹo ngậm, trà có chứa thành phần bạc hà hàng ngày. Hoặc lấy một vài lá bạc hà tươi đem hãm cùng thảo quả hoặc mật ong để uống như bình thường.

5. Sử dụng gừng

Gừng là một loại củ có tính ấm, vị cay và là một trong những vị thuốc tự nhiên dùng để chữa bệnh rất tốt. Ngoài dùng để chữa các chứng bệnh về đường hô hấp, gừng còn được sử dụng để chữa đau dạ dày, hỗ trợ làm giảm đau nhanh chóng.

Nhờ vào hai hoạt chất chính là shogaols và gingerols có khả năng làm lành các tổn thương, viêm loét ở dạ dày, kích thích hoạt động của hệ tiêu hóa và giúp bạn có cảm giác ăn uống ngon miệng.

Cách thực hiện: Khi bị đau bao tử, bệnh nhân hãy bổ sung gừng vào chế độ ăn hàng ngày của mình, sử dụng gừng để pha trà uống là sẽ giúp tình trạng bệnh được cải thiện nhanh chóng, hiệu quả.

Lưu ý: Những người đang bị say nắng, sốt cao, sỏi mật hoặc mắc các bệnh lý về gan cần tránh áp dụng cách chữa đau dạ dày này.

6. Massage bụng

Đây cũng là một trong những cách chữa đau dạ dày đơn giản, dễ thực hiện tại nhà mà người bệnh nên tham khảo. Các động tác massage không chỉ giúp tăng cường tuần hoàn máu đến vùng bụng mà còn giúp làm giảm nhanh các cơn co thắt, giảm đau nhanh chóng.

Hãy lấy tay massage một cách nhẹ nhàng ở phần bụng trên, phần thượng vị và xung quanh khu vực rốn theo chuyển động tròn. Lưu ý, tránh đè tay mạnh vào bụng vì sẽ khiến cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn.

7. Chườm nước ấm

Với trường hợp đau bao tử ở mức độ nhẹ, chưa quá nghiêm trọng, bạn có thể áp dụng cách chườm nước ấm. Cách làm này sẽ giúp khí huyết được lưu thông, làm giãn các cơ và cải thiện lượng máu lưu thông đến khu vực bụng. Từ đó, giúp làm giảm được các cơn đau đáng kể.

Cách thực hiện như sau:

• Sử dụng chai thủy tinh hoặc túi chườm rồi cho thêm nước ấm hoặc gạo, muối rang nóng vào.
• Đặt một chiếc khăn mỏng lên vùng bụng để tránh bị bỏng.
• Sau đó, đặt chai thủy tinh hoặc túi chườm lên bụng rồi thực hiện di chuyển nhẹ nhàng cho đến khi thấy cơn đau có dấu hiệu giảm dần.
• Nên sử dụng nước ấm có nhiệt độ từ 50 – 60 độ C.

8. Uống nhiều nước

Với những người bị đau dạ dày hoặc gặp phải các vấn đề về tiêu hóa cần lưu ý, nếu uống quá ít nước hoặc không uống nước sẽ khiến hoạt động tiêu hóa bị chậm lại, không còn hiệu quả và các cơn đau cũng trở nên nghiêm trọng hơn.

Do đó, uống nước được coi là giải pháp hỗ trợ làm giảm cơn đau cực kỳ đơn giản, hiệu quả mà người bệnh có thể tham khảo. Việc bổ sung đầy đủ nước sẽ giúp dịch vị dạ dày được pha loãng, giúp làm sạch hệ tiêu hóa và giảm cảm giác đau đớn, ợ nóng, ợ chua.

Mỗi ngày, người trưởng thành nên bổ sung ít nhất là từ 2 – 3 lít nước, có thể sử dụng nước trái cây, nước lọc hoặc trà thảo mộc đều được.

Ngoài ra, người bệnh cũng có thể uống một cốc sữa ấm để giúp làm giảm cơn đau, hỗ trợ bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể. Một điều cần lưu ý là, nên uống sữa sau bữa ăn, tránh uống vào lúc bụng đang rỗng, chưa ăn gì nhé.

9. Ăn uống lành mạnh

Những người bị đau dạ dày cũng cần lưu ý về chế độ ăn uống của mình, hãy ăn một cách từ tốn, ăn chậm, nhai kỹ, tránh ăn quá nhanh hoặc ăn uống không đúng bữa, đúng giờ.

Có thể bổ sung các loại thực phẩm sau vào chế độ dinh dưỡng của mình để giúp việc điều trị bệnh có hiệu quả như súp lơ xanh, táo, khoai tây, chuối, mật ong, rau bina, bắp cải, sữa chua, bánh mì nướng..., các loại thức ăn dễ tiêu hóa, thức ăn mềm, lỏng, các loại cháo như cháo gạo lứt, cháo sen, nước ép từ hoa quả, rau củ.

Bên cạnh đó, cần tránh ăn các loại thực phẩm khó tiêu, đồ cay nóng, đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ, chứa nhiều axit, thực phẩm có vị chua, thức ăn chế biến sẵn và chất kích thích. Đây đều là những thủ phạm khiến cơn đau diễn ra nặng hơn, đồng thời không tốt cho dạ dày.

10. Sử dụng cam thảo

Ngoài những cách trên, những người bị đau dạ dày có thể tham khảo cách giảm đau từ cam thảo. Đây là một trong những dược liệu hỗ trợ tăng cường sức đề kháng, giúp ngăn chặn hiện tượng viêm loét ở niêm mạc dạ dày.

Cách thực hiện: Hòa một chút cam thảo cùng một chút nước cất để uống hàng ngày, chia làm 3 lần uống trong ngày. Nên sử dụng trước khi ăn khoảng 20 – 30 phút để thấy được hiệu quả.

Như vậy, bài viết này đã giải đáp đầy đủ để các bạn biết rõ bệnh đau dạ dày và nguyên nhân, triệu chứng cùng 10 cách chữa hiệu quả. Hãy tự bảo vệ sức khỏe của mình và chủ động đi thăm khám, kiểm tra ngay khi nhận thấy có những triệu chứng bất thường.