Bài viết này được Kiểm duyệt và Tham vấn Chuyên môn bởi:
Bác sĩ Vũ Hồng Lân
⭐ Bác sĩ Vũ Hồng Lân
Bác sĩ Vũ Hồng Lân là chuyên gia Ngoại khoa, Nam khoa & Hậu môn - Trực tràng với hơn 30 năm kinh nghiệm lâm sàng, từng giữ chức vụ Chủ nhiệm khoa Bệnh viện Quân y 354.
Tóm tắt Kinh nghiệm Chuyên môn Nổi bật:
Học vấn & Bằng cấp: Tốt nghiệp Học Viện Quân Y. Hoàn thành tốt nghiệp khóa tập huấn chuyên khoa tại Singapore.
Kinh nghiệm: Nguyên Chủ nhiệm khoa Chấn thương Chỉnh hình Bệnh viện Quân y 354 (1996 - 2019). Từng công tác tại Khoa Ngoại Bệnh viện 7B, Quân khu 7.
Chuyên môn sâu: Chuyên phẫu thuật điều trị Nam khoa (cắt bao quy đầu, rối loạn sinh lý), bệnh Hậu môn - Trực tràng (trĩ, rò hậu môn) và các tiểu phẫu ngoại khoa phức tạp.
Hiện tại: Là Bác sĩ Ngoại khoa chủ chốt tại Phòng khám Đa khoa Thái Hà từ năm 2019 đến nay.
Cảm giác ngồi hàng giờ trong nhà vệ sinh mà không thể 'giải quyết nỗi buồn', bụng chướng, hậu môn đau rát là nỗi ám ảnh của người bị đại tiện khó. Thay vì lạm dụng thuốc xổ (gây mất phản xạ đi cầu tự nhiên), tại sao bạn không thử thay đổi chế độ dinh dưỡng?Đại tiện khó nên ăn gì và kiêng gì? Hãy cùng Bác sĩ CKI Vũ Hồng Lân xây dựng thực đơn 'vàng' giúp đường ruột trơn tru ngay trong bài viết dưới đây.
Bảng vàng dinh dưỡng cho người đại tiện khó
✅ NÊN ĂN (Nhuận tràng)
🚫 NÊN KIÊNG (Gây táo bón)
Chất xơ hòa tan: Khoai lang, Bơ, Chuối, Đu đủ, Yến mạch. (Giúp phân mềm, dễ trượt)
Thực phẩm chát: Chuối xanh, Ổi xanh, Hồng xiêm chưa chín. (Chứa Tanin làm săn se niêm mạc, khô phân)
Rau nhớt: Rau mồng tơi, Rau đay, Đậu bắp, Rau lang. (Tạo chất nhầy bôi trơn đường ruột)
Đồ cay nóng: Ớt, Hạt tiêu, Mù tạt. (Gây nóng trong, hút nước trong ruột làm phân khô cứng)
Thực phẩm lên men: Sữa chua, Dưa muối (vừa phải). (Bổ sung lợi khuẩn kích thích tiêu hóa)
Chất kích thích: Rượu, Bia, Trà đặc, Cafe. (Làm mất nước cơ thể, ức chế nhu động ruột)
Đại tiện khó nên ăn gì?
Đại tiện khó là tình trạng bệnh nhân luôn có cảm giác buồn và muốn đi đại tiện nhưng không thể thực hiện được hoặc phải mất rất nhiều thời gian mới có thể đi đại tiện. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng này, trong đó có hai nguyên nhân chủ yếu là táo bón và bệnh đại tiện khó.
Táo bón là một trong những hiện tượng rối loạn tiêu hóa thường gặp ở rất nhiều người. Hầu hết trong cuộc đời của mọi người đều ít nhất trải qua vài lần bị táo bón. Biểu hiện đặc trưng của hiện tượng này là các khối phân trở nên to và khô cứng do mất nước. Từ đó, khi di chuyển thường gây tổn thương cho đường ruột và hậu môn. Vì thế, người bệnh thường phải cố rặn thật mạnh để đẩy khối phân ra ngoài.
Đại tiện khó là một bệnh lý tại hậu môn trực tràng. Biểu hiện đặc trưng là bệnh nhân thường cảm thấy buồn đi đại tiện nhưng không thể đại tiện được dù cho các khối phân không bị khô và cứng như táo bón. Bệnh lý này được xác định là có liên quan đến các bất thường của dây thần kinh cảm giác hoặc điều khiển tại não bộ và hậu môn.
Dù bạn bị khó đại tiện do táo bón hay bệnh đại tiện khó, các chuyên gia cũng cho rằng: Chế độ dinh dưỡng là yếu tố vô cùng quan trọng với cả hai trường hợp trên. Vì chúng có thể góp phần tích cực vào việc chữa trị hoặc hỗ trợ điều trị hiện tượng bất thường này một cách tích cực. Vậy, khó đại tiện nên ăn gì? Hãy tham khảo ý kiến dưới đây của chuyên gia để đưa ra lựa chọn sáng suốt nhất:
1. Thực phẩm giàu chất xơ
Thực phẩm giàu chất xơ
Chất xơ rất cần thiết cho hệ tiêu hóa bởi chúng góp phần tích cực vào việc dự trữ nước trong phân, giúp phân trở nên mềm nở. Đồng thời, sử dụng nhiều loại thực phẩm giàu chất xơ sẽ giúp cho hoạt động của hệ tiêu hóa trở nên khỏe mạnh và trơn tru hơn. Từ đó, góp phần ngăn chăn các nguy cơ gây ra tình trạng khó đại tiện. Vì vậy, người mắc phải hiện tượng này nên tích cực sử dụng các loại thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây tươi…
2. Uống nhiều nước
Uống nhiều nước
Nước là loại thực phẩm rất cần thiết đối với sức khỏe của mọi người. Nước không chỉ tốt cho hệ tuần hoàn, hệ bài tiết mà còn vô cùng quan trọng với hệ tiêu hóa. Thiếu nước, người bệnh dễ gặp phải tình trạng táo bón, đại tiện khó gây ảnh hưởng trực tiếp đến việc đào thải phân của cơ thể và có thể dẫn tới chảy máu khi đi đại tiện (đi đại tiện ra máu).
Theo nghiên cứu của các chuyên gia, trung bình trong phân có chứa khoảng 75 – 78% là nước. Nếu như lượng nước này nhiều hơn sẽ dẫn tới tình trạng tiêu chảy. Ngược lại, nếu lượng nước trong phân ít hơn 50% sẽ gây ra tình trạng táo bón và ở mức độ nghiêm trọng hơn, nước trong phân chỉ khoảng 20% thì người bệnh phải đối mặt với tình trạng bí đại tiện và có thể cần sử dụng thuốc để điều trị mới có thể đẩy được khối phân ra khỏi cơ thể.
Mỗi người trưởng thành nên uống từ 2 lít nước trở lên mỗi ngày dưới dạng nước lọc để uống, nước canh, nước ép hoặc sinh tố… Điều này sẽ giúp bạn không chỉ khỏe mạnh mà còn góp phần vào việc chữa trị chứng khó đi đại tiện.
3. Thực phẩm giàu magie
Thực phẩm giàu magie
Magie là dưỡng chất rất cần thiết giúp bạn duy trì hoạt động của nhu động ruột. Vì thế, chúng rất quan trọng và cần thiết với những bệnh nhân bị khó đại tiện. Vì thế, việc bổ xung magie là vô cùng quan trọng và cần thiết mà mọi người nên chú ý.
Một số nhóm thực phẩm chứa nhiều magie như đậu đũa, khoai lang, đu đủ xanh, mồng tơi….
Ngoài ra, người bị khó đi đại tiện cũng cần bổ xung thêm các loại thực phẩm như:
Thực phẩm nhuận tràng: Các loại thực phẩm nhuận tràng sẽ hỗ trợ bạn việc tăng cường hoạt động của nhu động ruột, làm mềm phân. Từ đó, việc đi đại tiện sẽ trở nên dễ dàng hơn.
Thực phẩm mọng nước, có tính mát: Đây cũng là nhóm thực phẩm rất tốt cho người bị khó đại tiện. Vì vậy, đây cũng là nhóm thực phẩm mà bệnh nhân cần phải bổ xung. Một số loại thực phẩm mọng nước và có tính mát như dưa chuột, dưa hấu…
Ngoài ra, sữa chua cũng rất tốt cho người khó đại tiện vì chúng bổ xung lợi khuẩn cho đường tiêu hóa, thúc đẩy nhuận tràng.
5 "Siêu thực phẩm" giúp đi ngoài ngay lập tức
Tại sao các cụ ngày xưa thường khuyên ăn khoai lang, chuối tiêu khi bị táo bón? Dưới đây là phân tích chi tiết từ Bác sĩ Vũ Hồng Lân về cơ chế hoạt động của 5 loại thực phẩm này:
🍠 1. Khoai lang ("Vua" nhuận tràng)
Khoai lang chứa lượng lớn chất xơ không hòa tan (Cellulose, Lignin) giúp tăng khối lượng phân, kích thích ruột co bóp để đẩy chất thải ra ngoài.
⚠️ Lưu ý quan trọng:
Nên ăn cả vỏ (sau khi rửa sạch và luộc chín) vì lớp vỏ chứa nhiều chất xơ nhất.
Nhựa trong khoai lang sống cũng có tác dụng nhuận tràng rất tốt.
🌿 2. Rau diếp cá (Kháng viêm, Trị trĩ)
Nếu bạn bị đại tiện khó do Bệnh Trĩ (đau rát, sưng tấy), diếp cá là lựa chọn số 1. Tinh dầu trong diếp cá có tính kháng viêm, sát trùng và làm bền thành mạch tĩnh mạch.
Cách dùng: Ăn sống hàng ngày hoặc xay lấy nước uống. Phần bã có thể đắp vào hậu môn để giảm sưng búi trĩ.
⚫ 3. Vừng đen (Mè đen) - "Chất bôi trơn" tự nhiên
Trong Đông y, vừng đen có vị ngọt, tính bình, tác dụng dưỡng huyết, nhuận táo. Vừng chứa nhiều tinh dầu thực vật giúp bôi trơn niêm mạc ruột, giúp phân trượt đi dễ dàng hơn.
Mẹo nhỏ: Nấu cháo vừng đen hoặc trộn vừng đen rang chín với một chút mật ong để ăn mỗi sáng.
🍌 4. Chuối tiêu chín (Giàu Pectin & Kali)
Chuối cung cấp Pectin (chất xơ hòa tan) giúp làm mềm phân và Kali giúp phục hồi điện giải.
🚫 CẢNH BÁO TUYỆT ĐỐI:
Chỉ ăn chuối chín nục (vỏ có đốm đen/trứng cuốc). Tuyệt đối KHÔNG ăn chuối xanh hoặc chưa chín hẳn. Chuối xanh chứa nhiều Tanin - chất gây săn se niêm mạc, sẽ khiến tình trạng táo bón tồi tệ hơn gấp bội.
💧 5. Nước lọc - "Chìa khóa" vận hành
Đây là yếu tố quan trọng nhất nhưng hay bị bỏ quên. Chất xơ hoạt động như một miếng bọt biển hút nước.
Cơ chế: Nếu ăn nhiều chất xơ mà uống ít nước, miếng bọt biển sẽ khô cứng $\rightarrow$ Gây tắc ruột, táo bón nặng hơn.
Lời khuyên: Hãy uống ngay 1 cốc nước ấm (300ml) vào buổi sáng khi vừa ngủ dậy để kích hoạt đại tràng.
5. Thực đơn 3 ngày "Vàng" giúp đánh bay táo bón, đại tiện khó
Bác sĩ Lân gợi ý lộ trình ăn uống trong 3 ngày giúp làm mềm phân tự nhiên, kích thích nhu động ruột hoạt động trơn tru mà không cần dùng thuốc xổ:
Lộ trình
☀️ Bữa Sáng (Kích thích)
🍲 Bữa Trưa (Chính)
🌙 Bữa Tối & Phụ (Nhẹ)
Ngày 1 (Thanh lọc ruột)
• 1 ly nước chanh mật ong ấm 🍯.
• 1 củ khoai lang luộc 🍠 (cả vỏ).
• Rau lang xào tỏi (Dùng dầu thực vật).
• Canh khoai sọ nấu sườn.
• 1 ly Sinh tố bơ 🥑 (ít đường) hoặc nước ép rau củ nguyên chất.
💧 ĐỪNG QUÊN NGUYÊN TẮC QUAN TRỌNG NHẤT:
Chất xơ giống như một "miếng bọt biển". Nếu bạn ăn nhiều xơ mà không uống đủ nước, miếng bọt biển đó sẽ khô cứng và gây tắc ruột thêm. Hãy đảm bảo uống đủ 2 - 2.5 lít nước/ngày song song với thực đơn trên.
Trên đây là chia sẻ của các chuyên gia phòng khám chữa bệnh trĩ Thái Hà về khó đại tiện nên ăn gì? Hi vọng những chia sẻ của chúng tôi đã giúp các bạn lựa chọn được những loại thực phẩm tốt cho sức khỏe và góp phần ngăn ngừa tình trạng đại tiện khó. Nếu bạn còn thắc mắc, hãy liên hệ với chúng tôi theo số điện thoại: 0379544317 để được tư vấn bởi các chuyên gia.
ĐÃ ĂN NHIỀU RAU MÀ VẪN KHÓ ĐI?
Nếu bạn đã thay đổi chế độ ăn nhưng tình trạng táo bón, đại tiện khó vẫn kéo dài trên 2 tuần, kèm theo đi ngoài ra máu hoặc đau rát hậu môn, rất có thể bạn đang mắc bệnh Trĩ, Nứt kẽ hậu môn hoặc Polyp trực tràng.
🎁 Gói Nội Soi Hậu Môn & Khám Tổng Quát: Chỉ 260.000 VNĐ
(Phát hiện sớm Trĩ, Polyp, Nứt kẽ... Tư vấn chế độ ăn chuẩn y khoa)
Hồ sơ Bác sĩ Vũ Hồng Lân: Hơn 30 năm kinh nghiệm, Nguyên Chủ nhiệm khoa Chấn thương chỉnh hình BV Quân y 354. Chuyên sâu điều trị Nam khoa, Hậu môn - Trực tràng.
Phẫu thuật cắt trĩ bao nhiêu tiền? Bác sĩ Quân y Vũ Hồng Lân công khai bảng giá mổ trĩ (Longo, HCPT, PPH) và các khoản phí phát sinh. Giảm 30% khi đặt hẹn.
Nên cắt trĩ ở đâu tốt nhất tại Hà Nội? Bác sĩ Vũ Hồng Lân review 10 địa chỉ khám chữa bệnh trĩ uy tín (Việt Đức, Bạch Mai, Thái Hà...), chia sẻ chi phí mổ trĩ và phương pháp điều trị hiệu quả nhất.
Trĩ ngoại độ 2 uống thuốc có khỏi không? Bác sĩ Vũ Hồng Lân cảnh báo nguy cơ tắc mạch nếu không chữa sớm. Xem ngay 3 cách điều trị dứt điểm & Bảng giá ưu đãi.
Bác sĩ CKI Vũ Hồng Lân phân tích 7 nguyên nhân đi cầu ra máu: Trĩ, Nứt kẽ hậu môn, Polyp và Ung thư trực tràng. Hướng dẫn cách xử lý khi thấy máu trong phân.
Bác sĩ CKI Vũ Hồng Lân cảnh báo: Polyp hậu môn thường diễn biến âm thầm, dễ nhầm với bệnh trĩ nhưng có nguy cơ UNG THƯ HÓA cao gấp 3 lần. Xem cách điều trị ngay.